NAPOJE ENERGETYCZNE

18.04.2013

Napoje energetyczne - wady i zalety

energy drink

Napoje energetyczne są bardzo popularne na naszym rynku. Zaliczane są do tzw. produktów funkcjonalnych, a więc żywności, która poza funkcją odżywczą charakteryzuje się pozytywnym wpływem na zdrowie, sprawność umysłową i fizyczną. Działanie energy drinków różni się od typowych napojów orzeźwiających. Podstawowe ich zadanie można określić, jako dodanie energii lub „odświeżenie” umysłu. Efekt taki osiągnięty zostaje dzięki obecności substancji o działaniu pobudzającym – stąd nazwa „energetyzujące”.

Wiele badań potwierdza, ze napoje energetyzujące poprawiają pamięć, koncentrację, refleks, wydajność i wpływają na samopoczucie. Badania co do wpływu napojów energetyzujących na wyniki sportowców są sprzeczne. Jedne wykazują, że mają one pozytywny wpływ na ich wydolność fizyczną, a inne nie wykazują takich zależności.

Energy drinki pojawiły się w polskich sklepach na początku lat 90. XX w. Nowe napoje szybko podbiły gusta konsumentów, szczególnie młodych. Stały się wręcz napojami kulowymi. Na pewno swój fenomen nie zawdzięczaj smakowi, który bardziej przypomina lekarstwo nafaszerowane chemią, niż napój orzeźwiający. Ale jak się okazuje, napój energetyzujący wcale nie ma orzeźwiać i smakować. Konsument energy drinków nie szuka w nich naturalnego smaku, bo wszystko co naturalne nie kojarzy się z silnym pobudzeniem i emocjami, a raczej z produktami ekologicznymi, które mają wyciszyć i uspokoić. W przypadku energy drinków chodzi właśnie o efekt sztuczności oraz medykamentu. Osoba, która sięga po taki napój, odnosi wrażenie, że w tej małej puszcze musi być zamknięta naprawdę wyjątkowa chemia, która doda energii, a nawet skrzydeł.

Skład większości napojów jest bardzo podobny: zawierają wodę, cukier, regulatory kwasowości i tzw. substancje czynne. To właśnie ich procentowa zawartość, różna w zależności od producenta, decyduje o „mocy” napoju. Najczęściej wykorzystywane substancje to kofeina, guarana, żeń-szeń, kreatyna, karnityna i witaminy z grupy B.

Energy drinki zawierają średnio ok. 32 mg kofeiny w 100 ml. Musimy mieć świadomość, że kofeina znajduje się także w wielu innych powszechnie spożywanych produktach; w kawie, herbacie, napojach typu cola, a nawet w czekoladzie. Stąd też może dochodzić do jej kumulacji w naszym organizmie. Łatwo więc przekroczyć optymalną, pobudzająca dawkę. Nadmiar kofeiny wywołuje niepokój, nadpobudliwość, bóle głowy, arytmie serca, kłopoty z koncentracją i zaburzenia snu.

Bardzo trudno jest określić bezpieczną ilość napojów tego typu, która można przyjąć bez wystąpienia niekorzystnych skutków zdrowotnych. Każdy z nas biorąc pod uwagę płeć, masę ciała, stan zdrowia i wiele innych czynników może różnie reagować na różne dawki kofeiny. Dlatego napojów energetycznych nie można pić bez ograniczeń – lepiej nie wypijać więcej niż trzy puszki dziennie.

Lekarze ostrzegają przed łączeniem napojów energetyzujących z alkoholem. Ponieważ zarówno alkohol, jak i kofeina zawarta w takich napojach szybko podnoszą ciśnienie krwi. Po tym nagłym zwiększeniu ciśnienia alkohol rozpada się w cyklu metabolicznym i następuje nagły spadek ciśnienia. U osób, które maja kłopoty z ciśnieniem może to być bardzo niebezpieczne. Alkohol i kofeina maja przeciwne działanie na nasz organizm. Z jednej strony energy drink rozpiera, a z drugiej wódka obezwładnia. Picie takiej mieszanki to jak naciskanie podczas jazdy samochodem gazu i hamulca jednocześnie.

Fatalne skutki może mieć również łączenie energy drinków z wysiłkiem fizycznym. Wiele osób myli napoje izotoniczne z energetycznymi i pije te drugie przed uprawianiem sportu, aby dodać sobie energii. Tymczasem może to powodować zaburzenia rytmu serca.

Choć wiele osób traktuje napoje energetyczne jak zwykłe napoje, tak naprawdę powinny być one spożywane tylko w sytuacjach wymagających wzmożonego wysiłku fizycznego lub umysłowego. Egzamin, długa podróż – to sytuacje kiedy można sięgnąć po napój energetyczny. Na pewno nie powinno się pić ich codziennie – mogą nie tylko zaszkodzić organizmowi ale można się od nich uzależnić. Lista zastrzeżeń dla napojów energetycznych jest długa. Powodują one rozrzedzanie krwi i mogą tym samym doprowadzić do zawału. Nie powinny ich spożywać dzieci i młodzież do 16 roku życia, kobiety w ciąży i karmiące, osoby z nadciśnieniem, uczulone na kofeinę, chore na mukowiscydozę lub chorobę wrzodową żołądka oraz z zaburzeniami neurologicznymi lub uszkodzoną wątrobą czy nerkami. Napoje energetyzujące łatwo wchodzą w reakcje z lekami, toteż nie należy nimi popijać środków farmaceutycznych, ani spożywać w trakcie kuracji antybiotykowych.

Korzyści wynikające ze spożywania napojów energetycznych są wielokrotnie niższe niż efekty wysokiego spożycia kofeiny, cukru oraz konserwantów zawartych w energy drinkach. Dlatego też starajmy się używać ich rzadko tylko w wyjątkowych sytuacjach.

dr Agata Gaździńska

Uwaga! Przedruk, kopiowanie, skracanie, wykorzystanie tekstów (lub ich fragmentów) oraz zdjęć i elementów graficznych publikowanych na stronie www.afrotena.pl w innych mediach lub w innych serwisach internetowych wymaga zgody właściciela strony!

<< Powrót