PORADNIA PSYCHODIETETYCZNA

OLEJ LNIANY - KRÓL OLEJÓW

• 21.03.2013

Len  - jest jedną najstarszych roślin uprawnych. Pochodzi z Bliskiego Wschodu i rejonu Morza Śródziemnego, gdzie uprawiany był od kilku tysięcy lat.

Z leczniczych właściwości lnu korzystali już medycy starożytni – Grecy i Rzymianie. Siemię lniane jest najbogatszym roślinnym źródłem śluzów, aminokwasów egzogennych, witamin z grupy B, Błonnika pokarmowego a przede wszystkim niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT) oraz lignanów.
 
Co to są te lignany? Lignany lniane są jednym z rodzajów FITOESTROGENÓW. Są naturalnymi roślinnymi związkami podobnymi w budowie chemicznej i działaniu do estrogenów (żeńskich hormonów). Potrafią skutecznie naśladować i zastępować hormony ludzkie, hamować ich nadmierną aktywność w naszym organizmie. Są jednocześnie silnymi przeciwutleniaczami (antyoksydantami). Amerykańska agencja ds. leków i żywności zaleca spożywanie fitoestrogenów jako czynnika redukującego ryzyko zachorowania na chorobę wieńcową i miażdżycę naczyń krwionośnych! Wykazano również, że długotrwałe stosowanie fitoestrogenów może chronić przed osteoporozą. Udowodniono hamujący wpływ fitoestrogenów na rozwój nowotworów hormonozależnych: piersi, jajnika, macicy i prostaty. Wśród kobiet azjatyckich spożywających bardzo dużo fitoestrogenów ryzyko zachorowania na ryzyka sutka jest 5 – krotnie niższa niż w Europie. Optymalna dawka fitoestrogenów jaką powinniśmy dostarczać organizmowi wynosi 60 mg. Azjaci spożywają ok. 40-80 mg fitoestrogenów, podczas gdy Polacy jedynie 3-5 mg.

Występują w wielu gatunków roślin: zbożach, nasionach, owocach, kawie i herbacie. Najbogatszym roślinnym źródłem lignanów są nasiona lnu – zawierają średnio 700 razy więcej lignanów, niż inne najczęściej spożywane produkty.
 
Olej lniany zimno tłoczony – nieczyszczony otrzymywany jest poprzez tłoczenie metodą „na zimno”  dojrzałych nasion lnu. Metoda tłoczenia na zimno polega na produkcji oleju w temperaturze nie przekraczającej 40ºC, dzięki czemu wszystkie składniki oleju zachowują swoje naturalne struktury i właściwości biologiczne. Lecznicze i zdrowotne właściwości oleju lnianego są wynikiem zawartych w nim bioaktywnych związków, głównie nienasyconych kwasów tłuszczowych. Kwasy tłuszczowe budują cząsteczki tłuszczów , a ich podział jest następujący:
 

• KWASY NASYCONE – są syntetyzowane w organizmie. Obecne SA głównie w tłuszczach zwierzęcych (smalec, słonina, wędlina, masło, śmietanie) i wykorzystywane przez organizm głównie jak źródło kalorii, których nadmiar odkłada się w ciele w postaci tkanki tłuszczowej.
• KWASY JEDNONIENSYCONE – organizm jest w stanie je wytwarzać. Są to w większości kwasy omega-9. Obecne są w olejach roślinnych (głównie w oliwie z oliwek, oleju z rzepaku, w awokado, orzechach brazylijskich)
• KWASY WIELONIENASYCONE – organizm NIE jest w stanie samodzielnie wytwarzać i dlatego zostały nazwane „niezbędnymi”  NIEZBĘDNE NIENASYCONE KWASY TŁUSZCZOWE (NNKT), nazywane są też witaminą F i obecne są w nierafinowanych olejach roślinnych i rybich. NNKT są przede wszystkim BUDULCEM do tworzenia błon biologicznych obecnych w każdej komórce naszego ciała, w szczególności tkanki mózgowej i komórkach nerwowych, a także są prekursorami do syntezy hormonów tkankowych. W grupie NIENASYCONYCH kwasów tłuszczowych wyróżnia się rodziny o nazwie omega-3, omega-6.
  

Działanie oleju lnianego obejmuje następujące obszary organizmu:

UKŁAD NERWOWY, STAWRDNEINEI ROSIANE

• Olej lniany stosuje się jako skuteczny środek przy występowaniu drętwienia i mrowienia kończyn. Ze względu na to, że kwasy omega-3 budują komórki nerwowe oraz ich osłonki olej lniany pomaga w łagodzeniu objawów schorzeń mózgu i układu nerwowego, takich jak choroba Alzheimera czy stwardnienie rozsiane.
• W przypadku stwardnienia rozsianego, dostarczenie organizmowi kwasów tłuszczowych omega-3, może ograniczyć rozwój choroby we wczesnym stadium, odbudować częściowo osłonki mielinowe nerwów, a w stanach zaawansowanych spowalniać rozwój choroby.
  

CIĄŻĄ, ZDROWIE NIEMOWLĄT

• W czasie ciąży kobiecie potrzebne są NNKT na potrzeby jej własnego organizmu oraz rozwijającego się płodu. Najwięcej NNKT potrzeba w czasie ostatnich 3 – miesięcy ciąży oraz przez pierwsze 3 miesiące po urodzeniu się. Noworodek otrzymuje NNKT z mlekiem matki, które jest szczególnie bogatym źródłem kwasów omega-3
• NNKT są niezbędne do budowy mózgu, całego układu nerwowego oraz siatkówki oka dziecka
• Noworodki otrzymujące z mlekiem odpowiednią ilość omega-3 we wczesnym okresie niemowlęctwa, dłużej śpią, następnie wykazują lepsze zdolności motoryczne i poznawcze, szybciej uczą się komunikować
  

MŁODZIEŻ SZKOLNA, ADHD

• Dzieci z niedoborami kwasów omega-3 mają problemy z zachowaniem, nauką, pamięcią i częściej u nich występuje ADHD

DEPRESJA, NERWICE, STRES

• Osoby, które spożywają zbyt małe ilości kwasów omega-3 są bardziej narażone na stany depresyjne, nerwice, stres, mogą częściej wykazywać zachowania agresywne
• Kwasy omega-3 wspomagają produkcję i uwalnianie nerotrasmiterów odpowiedzialnych za stabilność emocjonalną (np. serotoniny) pozytywne emocje (np. dopaminy)
• Kwasy omega-3 wykazują wiele korzystnych efektów w profilaktyce i leczeniu różnorodnych schorzeń neuropsychiatrycznych: autyzmu, schizofrenii, stanów lękowych, zaburzeń snu, alkoholizmu, demencji, depresji.
  

UKŁAD SERCOWO-NACZYNIOWY

• Olej lniany zapobiega miażdżycy, nadciśnieniu, zawałom serca i ich powtarzaniu się

NADAWGA I OTYŁOŚĆ

• Olej lniany pomaga przywrócić równowagę hormonalną i zaburzone proporcje kwasów tłuszczowych w organizmie. Kwasy tłuszczowe omega-3 (w połączeniu z ćwiczeniami fizycznymi) regulują poziom cholesterolu i cukrów we krwi zwiększając tym samym skuteczność kuracji odchudzających
• Obecność kwasu linolowego omega-6 w oleju lnianym wpływa korzystnie na odtłuszczanie wątroby. Sprzężony kwas linolowy, zmniejsza zapasy tłuszczu w organizmie i sprzyja odbudowie tkanki mięśniowej
  

Najlepszym sposobem spożywania oleju lnianego jest przyrządzanie pasty z chudym białym serem. Olej lniany i chudy ser powinny być spożywane razem. Zmiksowanie oleju z serem ma na celu stworzenie emulsji. Powoduje to związanie kwasów tłuszczowych oleju z grupami siarczkowymi aminokwasów, z którego składa się białko sera białego.  Umożliwia to bardzo szybkie wchłanianie kwasów tłuszczowych w układzie pokarmowym i transportowanie ich do komórek ciała, a następnie prawidłowe ich metabolizowanie

SKŁAD PASTY:
2-3 łyżki oleju lnianego
12,5 dkg chudego białego sera
Składniki pasty należy zmiksować przez około 3-5 min do momentu uzyskania jednolitej, nierozwarstwiającej się masy

Osoby zdrowe mogą codziennie spożywać zmielone siemię lniane (do kilku łyżek), najlepiej świeżo zmielonego w młynku do kawy.

Dawka oleju dla dzieci
1g (dzieci do 7 lat) lub 0,6 g (dzieci starsze niż 7 lat) oleju lnianego na każdy kg masy ciała
1 łyżka stołowa oleju to około 9 g
Przykład: dziecko w wieku 7 lat o wadze 30 kg
30*0,6 g = 18 g, co daje 2 łyżki oleju dziennie
 
dr Agata Gaździńska

Uwaga! Przedruk, kopiowanie, skracanie, wykorzystanie tekstów (lub ich fragmentów) oraz zdjęć i elementów graficznych publikowanych na stronie www.afrotena.pl w innych mediach lub w innych serwisach internetowych wymaga zgody właściciela strony!

<< Powrót